Informatie over onze barometers

Op deze pagina vindt u informatie over de barometers die wij verkopen en over barometers in het algemeen.

Barometer

Wat is de betekenis van barometer?

Soorten barometers

Wat is een Torricelli barometer?
Wat is een Huygens barometer?
Wat is een multipel of quattro barometer?
Wat is een waterbarometer of donderglas?
Wat is een stormglas of baroscoop
Wat is een barograaf?
Wat is een Eco-celli barometer?
Wat is een Innovacelli-barometer?
Wat is een banjobaometer?
Wat is een Fitzroy barometer?
Wat is een stickbarometer?
Wat is een scheepsbarometer?
Wat is een mijnbarometer?
Wat is een reisbarometer?
Wat is een hoekbarometer / haakbarometer / diagonaalbarometer?

Onderhoud en reparatie

Repareren jullie ook barometers?
Hoe kan ik een contrabarometer vullen?
Hoe kan ik een barometer instellen?
Hoe kan ik een hygrometer ijken of kalibreren?

Barometer kopen

Waar moet ik op letten als ik een barometer wil kopen?

Vervoer

Hoe kan ik een barometer vervoeren of verplaatsen?

Zelf een barometer maken

Barometer maken

Wat is de betekenis van barometer?

Een barometer is een instrument dat wordt gebruikt om de luchtdruk te meten. Een manier om luchtdruk te meten is in millimeters met kwik. Lucht is het hoogst  op zeeniveau, waar de lucht ook het zwaarste is. Op zeeniveau heeft lucht een gewicht van 1,27 kg/m3, dat betekent 13,6 gram/cm3 en bij water is dat 1 gram/cm3, dus is kwik 13,6 zwaarder dan water. Omdat de  lucht normaal 76 cm kwik is, komt dat overeen met 13,6 x 76 = 1033 cm waterkolom. Kwik is dus handiger, want een buis van maximaal één meter is voldoende en bij water is dat elf meter.  Om het kwik 1 mm in een holle buis van één meter  te laten stijgen, dan is er 1,333 druk nodig op zeeniveau. Tegenwoordig wordt luchtdruk uitgedrukt in hectopascal (= het gangbare millibar). De gemiddelde druk op zeeniveau is 1013 hPa. Dat betekent als het kwik in de buis met 1 cm stijgt, dan is de druk 1333 Pascal (omgerekend 13,33 hPa). De ruimte in het reservoir van de holle buis behoort daarbij wel vacuüm te zijn, omdat de kwik dan beter kan krimpen of uitzetten. Dus bij een hoog luchtdrukgebied stijgt het kwik en wordt het mooier weer en bij een laag luchtdrukgebied zal het slechter weer worden.

Wat is een Torricelli barometer?

Ca. 1643 werd de Torricelli barometer geïntroduceerd door Evangelista Torricelli. De lange enkele buis is gevuld met kwik, waarvan de ruimte in het bovenste gedeelte van de buis vacuüm is. Hierdoor kan het kwik reageren op de luchtdruk. Bij hoge luchtdruk stijgt het kwik in de buis en geeft de barometer dus mooi weer aan en bij lage luchtdruk het tegengestelde. Later voegde René Descartes de schaalverdeling in millimeters toe.

Sindsdien worden de Torricelli buizen verwerkt in diverse barometermodellen, zoals de stickbarometer, de bakbarometer en de plankbarometer. Later werd de enkele buis ook gebruikt als controleur in de Hollandse bakbarometer en Franse bakbarometers zoals deze wortelnoten Hollandse bakbarometer. De Huygens’ buis werd dan gecombineerd met Torricelli buis in één kast, waarbij de Torricelli buis als extra controle fungeerde. D.w.z. de tweede buis was een extra ingebouwde zekerheid, doordat men de twee buizen met elkaar kon vergelijken.

Wat is een Huygens barometer?

Ca. 1672 werd de Huygens barometer uitgevonden door de Nederlandse natuurkundige Christiaan Huygens (1629-1695). De Huygens buis heeft een U-vorm en bevat kwik en een olie-achtige vloeistof. Het contactoppervlak kwik/vloeistof wordt groot gemaakt, zodat een klein verschil in het kwikniveau een grote verandering in het olie-achtige vloeistofniveau veroorzaakt. Hierdoor is de schaal van de Huygens barometer 5x zo groot ten opzichte van de Torricelli barometer en zijn de bewegingen in de buis veel duidelijker zichtbaar zoals te zien is bij de barometers.

De Huygens barometer wordt wordt ook wel contrabarometer genoemd vanwege de tegengestelde richting van stijgen en dalen van het vloeistof ten opzichte van de Torricelli barometer. Stijgt de vloeistof in de Torricelli buis, dan wijst de schaal bestendiger aan. Terwijl bij de Huygens buis de schaal juist onrustiger weer toont. De Huygens buizen werden in Franse, Hollandse en Scandinavische barometers verwerkt. Vaak ook in combinatie met een Torricelli buis, die als controleur fungeert.

Wat is een multipel of quattro barometer?

Deze barometer is de verkorte versie van de Huygens buis. Het instrument staat tegenwoordig ook wel bekend als de Quattro barometer. Guillaume Amontons introduceerde in 1688 het verkorte instrument. De  barometer is een opgevouwen Huygens buis, waarbij twee kwikkolommen van ieder 38 cm lang zich aan de buitenste benen bevinden. De kwikkolommen worden aan elkaar verbonden door twee, zich grotendeels in het middelste been bevindende olieachtige vloeistof. De vloeistoffen verschillen onderling iets van soortelijke gewicht en zijn verschillend getint. De lichtste vloeistof drijft op de zwaarste. Bij stijging van de luchtdruk wordt in het rechter reservoir het kwik omlaag gedrukt, dat op zijn beurt de twee lichte vloeistoffen in de buizen omlaag duwt. Het meebewegende scheidingsvlak tussen de twee verschillende getinte vloeistoffen is de indicator voor de heersende lichtdruk, zoals te zien is bij deze Quattro kwik barometer.

Wat is een waterbarometer of donderglas?

Het glazen reservoir met een tuit is gevuld met gedestilleerd water, eventueel met kleurstof, zoals te zien is bij het donderglas. Neemt de luchtdruk van buitenaf toe, dan zal het water in de tuit dalen. Bij een dalende luchtdruk zal het water in de tuit omhoog komen. Een donderglas is natuurlijk een niet zo’n betrouwbaar als een barometer. Begin 17e eeuw is het donderglas in Nederland ontwikkeld door Cornelis Drebbel. De waterbarometer werd eveneens aan boord bij de VOC schepen gebruikt. Uit die tijd stamt ook het gezegde ‘gedonder in de glazen’. Bij slecht, stormachtig weer stroomde het water uit de glazen en dat betekende: gedonder op zee.

Wat is een stormglas of baroscoop

Admiraal Fitzroy introduceerde deze rechte fles met vloeistof met vlokken. Het glas is gevuld met kamfer en zouten in een vloeistof van water en alcohol. Robert Fitzroy verwerkte deze stormglazen in barometers in 19e eeuw, die zijn te vinden onder onze klassieke contra barometers. Aan het einde van de 19e eeuw hingen de Engelsen de baroscoop op hun veranda om het weer te voorspellen.

Bij naderend onrustig weer gaan de vlokken stijgen en wordt de vloeistof troebel. Wanneer de vloeistof helder wordt, is er bestendig weer op komst. Toch is het instrument niet zo betrouwbaar als de kwikbarometer. Omdat de baroscoop reageert op temperatuursverschillen, wordt een voorspelling lastig als het instrument constant in een huis met centrale verwarming hangt.

Wat is een barograaf?

De schrijvende barometer werd uitgevonden door Moreland in 1670. De werking van de barometer wordt door meerdere aneroïde dozen gerealiseerd. De aneroïde dozen reageren op de luchtdruk en bewegen de arm met het inktpennetje over de papieren schaalplaat. Dit is te zijn bij deze barograaf.

Wat is een Eco-celli barometer?

Deze barometer is in 1997 geïntroduceerd als de groene opvolger van de kwikbarometer, te vinden onder onze moderne contra barometers. De buis is gevuld met gas, die door de temperatuur wordt beïnvloed, waardoor de vloeistof reageert m.a.g. een stijging of daling in de buis. De barometer is minder betrouwbaar dan de kwikbarometer.

Wat is een Innovacelli-barometer?

Acht aneroïde dozen (zoals bij een barograaf) reageren op de luchtdruk. Bij een dalende luchtdruk zetten de dozen uit en als de luchtdruk stijgt dan krimpen ze in. Door middel van een zuiger in het instrument worden de bewegingen overgebracht op een membraam, die in verbinding staat met de vloeistof. Deze vloeistof in de buis geeft uiteindelijk de juiste barometerstand in millibaren aan, zie ook onze Innovacelli barometers.

Wat is een banjobarometer?

De banjobarometers zijn werden gemaakt in landen als Engeland, Frankrijk en  Nederland. Het overbekende model lijkt inderdaad met een beetje fantasie op het muziekinstrument: de  banjo. De eerst banjomodellen waren al rond 1760 in Frankrijk te vinden.  In het begin waren de barometers voorzien van een enkele kwikbuis, waar in de buis op het kwik een glazen gewichtje (=drijvertje) drijft. Aan dit gewicht is een koordje bevestigd die over een wieltje (= katrolletje) ligt met aan de andere kant nog een glazen contragewichtje. Als het kwik stijgt of daalt, dan wordt het wieltje in beweging gebracht. Het wieltje staat in verbinding met de wijzer, die de barometerstand aanwijst op de ronde schaalplaat. Het voordeel van dit wielkwiksysteem is dat de afleesbaarheid duidelijker wordt. Bij een enkele kwikbuis op een plank (bijv. de stickbarometer) met een schaalplaat van 5 cm ziet men de veranderingen minder snel dan bij een enkele buis met een wielmechaniekje en een ronde schaalplaat. De wijzer geeft de verandering van de luchtdruk over een grotere afstand weer dan bij alleen een Torricelli buis. Later werd rond 1900 in de kast het systeem van de wielkwikbarometer vervangen door een aneroïde barometer.

De banjobarometers zijn in vier modellen m.b.t. de bovenkant te verdelen, namelijk: de uienkop, de zwanenhalskuif, de ronde kop en de tympaanvormig kapje. Op de barometers werden ook andere instrumenten toegevoegd. Zo werden ze met een thermometer, hygrometer (met een paardenhaar), klok en/of butlerspiegeltje uitgevoerd. De schaalplaten waren van verzilverd messing of van papier en werden beschermd door een vlak glas. Later ging men op bol glas over i.v.m. de sterkte en verfraaiing. Dit ziet u terug bij onze banjo barometers.

Wat is een Fitzroy barometer?

De typische bakbarometers hebben een papieren schaalplaat met veel tekst en zijn vaak ook druk bewerkt met motieven en zelfs kleuren. Naast de enkele kwikbuis en de thermometer is natuurlijk de baroscoop aanwezig. Het instrument dat Robert Fitzroy zelf had geïntroduceerd in de scheepvaart.

Wat is een stickbarometer?

De stickbarometer was al direct aanwezig bij de uitvinding van de kwikbarometer. De Torricelli buizen werden op een plank of in een dikker houtsoort bevestigd. Op de bovenkant is een klein schaalplaatje van ongeveer 5 á 7 cm lengte te vinden, zoals te zien is bij onze stickbarometers. De stickbarometers werden op allerlei manieren gebruikt, zoals op zee, in de mijnen, op reis en bij bedrijven (bijvoorbeeld laboratoria). Hierbij behandelen wij respectievelijk deze vier barometers:

Wat is een scheepsbarometer?

In de scheepvaart is het weer altijd al belangrijk geweest i.v.m. onrustig weer, dus al snel werden er instrumenten aan boord meegenomen om het weer te voorspellen. Één daarvan is dus de Torricelli barometer in een strakke mahonie houten kast (= stick) en later in een koperen buis met cardanische ophanging. De cardanische ophanging was noodzakelijk voor de afleesbaarheid van de barometer bij de deining van het schip. Later werd de barometerbuis in een koperen buis geplaatst met ook een cardanische ophanging. Rond 1900 werden de kwikbarometers vervangen voor de  ronde messing scheepsbarometers met het aneroïde systeem.

Wat is een mijnbarometer?

De barometers werden voornamelijk gebruikt in de Engelse mijnen en zijn herkenbaar aan de hoger oplopende barometerschaal (tot wel 33 of 34 inch). De mijnbarometer diende als waarschuwingsinstrument voor giftige of explosieve gassen. Dergelijke gassen kwamen opzetten als de barometerstand snel dalend of laag was. De mijnbarometer had een kenmerkende vorm, namelijk een strakke, dikke eiken kast met een dik vlak glas voor de schaalplaat, waar weerindicaties op ontbraken. Vanaf 1860 werd de mijnbarometer gebruikt en in 1872 werd het instrument zelfs verplicht in de mijnbouw.

Wat is een reisbarometer?

De reisbarometer is een barometer, die werd vervaardigd voor hoogtemetingen. Het instrument werd op reis niet gebruikt voor de weersvoorspelling, maar voor hoogtemetingen bij expedities. Bij bergbeklimming of ballonvaart kon de barometer de hoogte aangeven,  omdat het kwik ging dalen wanneer de lucht ijler werd. De schaalplaat wijkt ook af van de gangbare barometers wegens de grote hoogtes en dus de lage barometerstanden. Bij bergbeklimmingen zakte het kwik tot 18 inch en bij de ballonvaart ging het tot zelfs 10 inch.

Kenmerkend aan de reisbarometer is de sterke metalen buis met uitklapbaar statief, die in een lederen foudraal met schouderband werd vervoerd.

Wat is een hoekbarometer / haakbarometer / diagonaalbarometer?

Het woord zegt het al, de barometer loopt in een hoek. De constructie is bedacht om een ruimere afleesbaarheid (=grotere schaalplaat) te creëren. In een Torricelli buis daalt en stijgt het kwik tussen 72 en 79 centimeter hoogte. Door de buis diagonaal te plaatsen, kan het kwik meer uitzetten en krimpen, waardoor op de schaal van een hoekbarometer de veranderingen van het weer beter te volgen zijn. De hoekbarometer werd eind van de 17e eeuw geïntroduceerd.

Repareren jullie ook barometers?

Wij doen alle reparaties zelf. Thermo-/hygrometers, baroscopen, glas , aneroïde of contra barometers kunnen wij repareren of vervangen vanwege onze uitgebreide voorraad onderdelen, zowel nieuw als oud. Nieuwe en antieke barometers kunnen vaak weer gerepareerd worden door onderhoud aan het mechaniek of het legen, reinigen en vullen van de buis. De reparatiekosten worden altijd vooraf doorgegeven.

Hoe kan ik een contrabarometer vullen?

Als de barometer niet de juiste waarde aangeeft, dan is het mogelijk dat de barometer aangevuld of deels verwijderd behoort te worden. Dit gebeurt door middel van een slangetje, die de olie-achtige vloeistof respectievelijk toevoegt of opzuigt, totdat de contrabarometer de juiste actuele stand aangeeft. Gebruik nooit gewone olie.

Andere mogelijkheden, dat de barometer niet goed werkt, zijn:

  • oxidatie/vuil in de buis
  • olie door het kwik
  • breuk in de buis
  • stroperige olie
  • barometer niet goed afgesteld op de juiste hoogte

Bij deze punten wordt u verwezen naar ‘barometer reparatie’.

Hoe kan ik een barometer instellen?

Bij het instellen van een aneroïde barometer behoort u eerst de barometerstand te weten. Een eenvoudige manier is de actuele barometerstand plus uw woonplaats te googlen. Een locaal weerstation geeft de juiste waarde. Door middel van een schroevendraaiertje kunt het schroefje aan de achterkant van de barometer draaien, zodat wijzer op de actuele stand afgesteld kan worden. Vaak staat bij het schroefje een +/- , dit betekent dat het draaien naar de plus-kant de wijzer naar een hogere stand gaat en naar de min-kant de wijzer naar een lagere stand gaat. Zoek eens op aneroïde barometers of kijk bij de categorie "weerstation klassiek" voor de aneroïde barometers die wij aanbieden.

Hoe kan ik een hygrometer ijken of kalibreren?

Om een hygrometer in te stellen behoort u eerst het instrument te ijken. Dit gebeurt door een half uur een zeer vochtige doek rondom de hygrometer te leggen of anders tegen de snaar te houden. Na een half uur moet de wijzer op 98% staan. Is dit niet het geval, dan kan het schroefje op het mechaniek gedraaid worden tot 98%. In het geval dat er geen schroefje aanwezig is, maar een gleufje in een metalen plaatje. Daar kunt u de schroevendraaier insteken en voorzichtig draaien. Bij contrabarometers is het mogelijk dat er geen schroef of gleuf is, dan behoort het mechaniek in z’n geheel gedraaid te worden.

Waar moet ik op letten als ik een barometer wil kopen?

Bij aankoop van een barometer kunt u eerst beraden welke functies het instrument moet hebben, zoals een thermometer, hygrometer, baroscoop, waterpas, kraantje, butlerspiegel of controleur.

  • De functie van een hygrometer is het aangeven van de vochtigheid in huis. Voor een gezonde leefomgeving is een vochtpercentage tussen de 40 en 70% nodig.
  • De functie van een baroscoop (= stormfles) is het voorspellen van stabiel en onrustig weer, daarbij behoort vermeld te worden dat het instrument onbetrouwbaar is (zie omschrijving baroscoop op deze site).
  • De functie van een waterpas is dat de barometer loodrecht hoort te hangen in verband met de juiste aanduiding.
  • De functie van een kraantje op de buis is een extra zekerheid bij vervoer.
  • De functie van een controleur is dat de tweede barometer (=Torricelli) in de kast als ‘second opinion’ dient.

Bij de aanschaf van een barometer is er geen belemmering met betrekking tot waar u hem ophangt in huis. Er bestaat namelijk een fabel dat een barometer aan de buitenmuur moet worden gehangen, zodat de weersomstandigheden meer invloed kunnen uitoefenen op het instrument. Deze fabel klopt niet, aangezien de luchtdruk  in huis overal hetzelfde is. Daarom kan de barometer aan elke wand hangen. Dus hang de barometer gerust op de plaats, die u in gedachte heeft en kijk daarbij naar de stijl en materialen, die terugkomen in het interieur.

Wilt bij de aankoop een goed advies en een ruim assortiment barometers.

Hoe kan ik een barometer vervoeren of verplaatsen?

Een kwikbarometer moet altijd horizontaal vervoerd worden om olie door het kwik te voorkomen. Maar let op!!! Het is belangrijk bij het ophangen van de barometer, dat de beweging van horizontaal naar verticaal tien seconden duurt. Dus u haalt de barometer plat uit de doos en maakt de beweging naar rechtop in tien seconden. Haalt u de barometer rechtop van de wand, dan duurt de beweging naar beneden ook tien seconden totdat het linkerreservoir geheel gevuld is. Als het reservoir gevuld is, dan kan de barometer horizontaal vervoerd worden. Neem eens een kijkje bij onze contra-barometers.

Barometer maken

Procedure:

  • Knip een plastic folie, dat minstens twee centimeter groter is dan de opening van een glazen pot.
  • Haal de folie strak over de opening van de pot.
  • Maak de plastic folie vast met een elastiek.
  • Knip een strook papier van drie centimeter breed en twee centimeter langer dan de pot lang is.
  • Schrijf ‘HOOG’ aan de bovenkant van de strook en ‘LAAG’ aan de onderkant en houd daarbij rekening dat tussen de woorden vijf lijntjes komen met een centimeter ruimte.
  • Schrijf aan de zijkant van de streepjes van boven naar beneden: 5, 4, 3, 2, 1 . Dit is de schaalplaat.
  • Knip een rietje schuin af, zodat er een scherpe punt ontstaat.
  • Lijm de andere uiteinde van het rietje precies in het midden van de plastic folie.
  • Bevestig de scherpe punt van het rietje achter de schaalplaat, bijvoorbeeld op de muur. Plaats de papieren strook op die manier, zodat het rietpuntje in het midden van de schaalplaat wijst.

De barometer is klaar. Controleer nu elke dag of het rietje lager of  hoger wijst.